Statik sızdırmazlık elemanları hareketsiz elemanlar arasında sızdırmayı önlemek amacıyla kullanılır
Statik sızdırmazlık elemanlarını çalışma prensibine göre iki sınıfa ayırabiliriz.
•Sızdırmazlık etkisi sıkıştırma oranına bağlı olan elemanlar (contalar)
•Basınç karşısında davranışı değişen elemanlar. Bunlar basınç arttıkça yüzeye daha fazla baskı yaparlar (Oring, U-ring)
Statik sızdırmazlık elemanlarının üzerine etki eden kuvvetler 1. Sıkıştırma kuvveti: montaj sırasında elemanı sıkıştırmak için uygulanan kuvvet 2. Hidrostatik kuvvet: çalışma sırasında sıkıştırma kuvvetine ters yönde etki eden kuvvet 3. Akışkan kuvveti: iç basınç (hidrostatik kuvvet) nedeniyle meydana gelen kapak ağırlığından elemanı akmaya zorlayan kuvvet
Statik sızdırmazlık elemanları
- Contalar
- Oringler
- Diyaframlar
- Körükler olarak sınıflandırılabilir
Yassı sızdırmazlık elemanlarıdır.
CONTALAR
• Conta malzemesinin akmaması ve çalışma sırasında contanın konumunu koruması için, basıncın yaratacağı yan kuvvet (akışkan kuvveti) conta üzerinde kalan sıkıştırma kuvvetinden (Hidrostatik kuvvet) küçük olmalıdır.
• Sıkıştırma kuvveti zamanla azalacağından conta çalışma sıcaklığına ulaştıktan bir saat sonra civatalar montaj momenti ile yeniden sıkılmalıdır
ORİNGLER
• “O” şeklinde kesite sahip kauçuk halkalardır.
• O-ring kesitinin radyal ve eksenel yönde deformasyona uğramasıyla sızdırmazlık sağlanmaktadır.
• Uygun malzeme seçimi ve montaj tipine bağlı olarak 1000 bar basınca kadar uygulanabilirler.
• Statik durumda çok iyi yuva yüzey kalitesi gerekmemektedir. Ancak değişken basınç söz konusu olduğunda yüzey kalitesinin arttırılması ve o-ring malzemesinin en az 80 Shore A sertliğinde olması gerekir.
• O-ringler eksenel sıkıştırmalı veya radyal sıkıştırmalı olarak monte edilebilirler.
• Eksenel sıkıştırmalı O-ringlerde basınç dışardan uygulanıyorsa O-ring iç çapı, yuva iç çapına uygun veya biraz küçük olmalı; basınç içeriden uygulanıyorsa O-ring çapı, yuvanın dış çapına uygun veya biraz küçük olmalıdır.
• O-ring yuvaları dikdörtgen, üçgen veya trapez şekilli olabilir.
Diyaframlar (Membranlar)
• Hidrolik ve pnömatik kontrol cihazlarında, ölçme tekniğinde, ince cidarlı izin verilen miktarda eksenel yönde hareket ederek fonksiyonunu yerine getiren ve ayırdığı hacimler arasında sızdırmazlığı da sağlayan kauçuk esaslı malzemeden yapılmış elemanlardır.
• Diyaframlar (membranlar) düz, çukurlu, tabak veya yuvarlanmalı olarak tiplere ayrılır
KÖRÜKLER
Körükler eksenel yada radyal yönde hareket eden millerin kolları; toz, kir, su gibi dış etkenlerden korumak amacı ile kullanılırlar.
• Boyutları maksimum ve minimum aralığında belirtilmektedir.
• Bu aralığın dışında çalıştırıldığında, körükte şekil bozukluğu yada yırtılma olabilir.
• Genel olarak silindirik ve konik formda olan körüklerin uç kısımları forma bağlı olarak bir bilezik ile sabitlenir
